Bez czarny (Sambucus nigra L.)

Charakterystyka, występowanie, wymagania, zastosowanie

Gatunek występuje w całej Europie i w Azji. Rośnie pospolicie w całej Polsce, jako krzew w ogrodach, przy ulicach oraz w parkach i lasach. Lubi tereny wilgotne, nawet zalewowe. Jest gatunkiem cienioznośnym, tak więc znakomicie daje sobie radę jako podszyt w lasach. Rośnie stosunkowo szybko, szczególnie na glebach wilgotnych i zasobnych w azot.

Bez czarny zwany jest również lekarskim. Jego kwiaty działają moczopędnie, napotnie, przeciwgorączkowo, wzmacniająco na naczynia krwionośne (zmniejsza kruchość naczyń włosowatych). Zewnętrznie ma zastosowanie do przemywań w stanach zapalnych oczu i gardła. Owoce działają łagodnie przeczyszczająco, moczopędnie, napotnie, przeciwbólowo, odtruwająco. W medycynie ludowej bez czarny stosowany jest jako środek przeciw przeziębieniom, (zawiera duże ilości witaminy C) np. w postaci soku z owoców lub nalewki.

Gąbczasty rdzeń pędów używany był w technice mikroskopowej do sporządzania preparatów, a w zegarmistrzostwie do czyszczenia delikatnych mechanizmów.

Z twardego drewna bzu wykonywano jednak inne przedmioty – na przykład fujarki umożliwiające uzyskiwanie interesujących akordów muzycznych. Kremowobiałe, efektownie słojowane, miękkie i łatwe do cięcia i polerowania, sporadycznie używane w stolarstwie, do wyrobu zabawek, przyrządów matematycznych itp., jednak ze względu na krzewiastą postać bez większego znaczenia w przemyśle.

Kora

Liście i kwiaty

Owoce

Przekrój podłużny pnia

^{Fotografie pochodzą z serwisu Wikipedia, chyba że zaznaczono inaczej. Informacje zawarte na stronie pochodzą z: Krzewy polskich lasów – Wojciech Gil, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski – Władysław Matuszkiewicz, Rośliny polskie – Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Słownik botaniczny – Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski, serwis Wikipedia}