Bioindykatory

Bioindykacja określa stan jakościowy środowiska przy pomocy odpowiednio dobranych gatunków, które nazywamy bioindykatorami lub gatunkami wskaźnikowymi.

Gatunkiem wskaźnikowym może być pojedynczy gatunek jak i grupy gatunków czy całe zespoły. Wskaźnikami biologicznymi (bioindykatorami) mogą być wszelkie organizmy roślinne i zwierzęce, których obecność lub brak, a także poziom liczebności w danym biotopie, świadczą o określonych właściwościach abiotycznych badanego ekosystemu.

Pojedyncza osoba nie jest w stanie poprawnie oznaczyć wszystkich znalezionych gatunków. Mogą to jedynie zrobić duże zespoły specjalistów. Dlatego w badaniach, zazwyczaj oznacza się zebrany materiał faunistyczny do wyższych jednostek systematycznych — rzędów, rodzin czasem rodzajów. Dokładność w oznaczaniu oraz wybór gatunków zależy od posiadanych przez nie specyficznych cech.

Idealny bioindykator powinien:

  • posiadać znane wymagania ekologiczne,
  • być gatunkiem o małej zmienności genetycznej,
  • być szeroko rozprzestrzenionym (gatunek kosmopolityczny),
  • być łatwo znajdowalnym, dostępnym i rozpoznawalnym,
  • mieć wąski zakres tolerancji na interesujący nas czynnik (organizm stenotypowy),
  • jego obecność w środowisku świadczyć powinna o działaniu lub występowaniu danego czynnika,
  • powinien specyficznie reagować na testowany czynnik, a jego reakcja powinna być proporcjonalna do siły oddziaływania tego czynnika.

Jak dotąd nie znaleziono organizmu spełniającego wszystkie wymienione kryteria. Chociaż nadal poszukiwane są „super wskaźniki”, to do oceny jakości ekologicznej wody stosuje się makrobezkręgowce wodne, z których wielu przedstawicieli spełnia wyżej wymienione kryteria.

Opracowany przez naukowców system klasyfikacji zwierząt wodnych pod kątem ich wrażliwości na zanieczyszczenia pozwala wnioskować o jakości biologicznej wód zamieszkiwanych przez nie. Jest to dobre narzędzie wspomagające monitoring jakości wód, wprawdzie wymaga dość gruntownej umiejętności rozpoznawania gatunków, jednak jest tańsze, niż prowadzenie chemicznych analiz wody. Analizy chemiczne wody mówią nam o stanie obecnym, na podstawie składu gatunkowego zwierząt żyjących w wodzie możemy wnioskować o jakości wód zamieszkiwanych przez nie.

Pogoda
Odwiedź Łysy Młyn!
Wirtualna wycieczka po Łysym Młynie