Budowa drewna - słowniczek- Barwa
- jest następstwem selektywnego odbijania i rozpraszania promieni świetlnych. Drewno wykazuje dużą rozpiętość barw. Najczęściej określa się barwę podstawową dla danego gatunku drewna, od której są pewne odstępstwa w zależności warunków wzrostu i rozwoju. Barwy podstawowe to: biały, żółty, brunatny, czerwony, zielony, czarny.
- Biel
- obwodowa strefa pnia spełniająca funkcje przewodzenia wody i gromadzenia materiałów zapasowych.
- Błyszcz
- rodzaj silnego połysku, określenie stosowane często dla wyglądu przekroju promieniowego drewna twardych gatunków np.: klonu. wiązu, buka, dębu. Na przekroju promieniowym błyszczą liczne promienie rdzeniowe. Podobne zjawisko w mniejszym zakresie można zaobserwować u brzozy lub świerka.
- Ciężar (gęstość)
- jest to stosunek masy do objętości drewna, jeden z istotnych elementów w oznaczaniu drewna. Przy badaniu ciężaru drewna należy wziąć pod uwagę wilgotność drewna. Drewno świeże jest znacznie cięższe od suchego.
- Cewki
- elementy przewodzące w postaci komórek o wydłużonym kształcie, będące głównym budulcem drewna iglastego (około 90% objętości). Cewki mają bardzo małą średnicę (ok. 0,02-0,04 mm) i są niedostrzegalne gołym okiem.
- Drewno reakcyjne
- rodzaj zmodyfikowanej tkanki drzewnej o nieco innej budowie anatomicznej niż normalne drewno. Powstaje w drewnie w następstwie silnych długotrwałych naprężeń ściskających (iglaste) lub rozciągających (liściaste). Słój roczny z drewnem reakcyjnym jest ciemno zabarwiony, przypomina drewno późne u iglastych. Często występuje u: świerka, sosny, buka.
- Drewno późne
- część słoja rocznego przyrastająca latem (u iglastych drewno późne jest ciemne).
- Drewno wczesne
- część słoja rocznego przyrastająca na wiosnę (u iglastych drewno wczesne jest jasne).
- Fałszywa twardziel
- powstaje w drzewach beztwardzielowych w wyniku działania czynników patologicznych. Normalna twardziel powstaje w wyniku dojrzewania i starzenia się drzewa.
- Łyko
- (floem), rodzaj tkanki przewodzącej w roślinach naczyniowych. Łyko jest tkanką żywą przewodzącą produkty fotosyntezy.
- Miazga
- (kambium), rodzaj tkanki twórczej, położonej w cienkiej warstwie między drewnem a łykiem, miazga wytwarza w kierunku wewnętrznym pnia drewno, a w kierunku zewnętrznym łyko.
- Naczynia
- elementy przewodzące w drewnie drzew liściastych w postaci rurowatej o średnicy bardzo zróżnicowanej w zależności od gatunku drzewa (0,03-0,5 mm). Duże naczynia są doskonale widoczne gołym okiem, małe tylko pod mikroskopem. W makroskopowym oznaczaniu drewna odgrywają dużą rolę.
- Pęcherz żywiczny
- szczelina w drewnie wypełniona żywicą. Powstaje często na skutek pęknięcia pnia, spotykana w drewnie drzew iglastych, przede wszystkim w drewnie świerka.
- Plamki rdzeniowe
- ciemne plamy na powierzchni drewna o bardzo różnym kształcie, zazwyczaj jako podłużne nieregularne kreski. Powstają w następstwie zabicia miazgi (tkanki twórczej). U niektórych rodzajów występują obficie (np. u olszy). Można je również spotkać u brzozy i w mniejszym nasileniu u topoli oraz klonu.
- Połysk
- powstaje w wyniku odbicia promieni świetlnych od gładkich powierzchni, szorstkie powierzchnie nie dają połysku. Połysk w dużym stopniu zależy od twardości drewna i sposobu wykończenia powierzchni.
- Promienie rdzeniowe (promienie drzewne)
- pasma tkanki miękiszowej spełniające funkcję łącznika między łykiem (najbardziej zewnętrza warstwa obwodu, bezpośrednio pod korą), a wewnętrznymi warstwami drewna. Na drewnie mogą być widoczne na wszystkich przekrojach. Ich wygląd i wielkość stanowią jeden z najważniejszych elementów makroskopowego i mikroskopowego oznaczania drewna. Mają też niekiedy duże znaczenie w rysunku drewna.
- Przewody żywiczne
- elementy drewna produkujące i transportujące żywicę. Występują w drewnie gatunków iglastych (nie wszystkich). Przewody żywiczne w drewnie rozmieszczone są pionowo i poziomo, jednak dla makroskopowego oznaczania drewna znaczenie mają wyłącznie przewody pionowe.
- Rysunek drewna
- wygląd drewna zależny od przekroju, gatunku i różnych cech drewna. Podstawowy rysunek drewna jest wyraźny u gatunków iglastych, nieco mniej wyraźny u liściastych pierścieniowonaczyniowych i niewyraźny u liściastych rozpierzchłonaczyniowych.
- Rdzeń
- pasmo tkanki miękiszowej, stanowiące fizjologiczną oś pnia (na ogół nie pokrywa się z osią geometryczną), na przekroju poprzecznym widoczny w postaci ciemnej plamki różnej wielkości (najczęściej w granicach 1-5 mm) i kształtu.
- Sęki
- ślady po gałęziach, w zależności od gatunku drewna, wielkości i rodzaju sęka mogą być zaletą lub wadą drewna, zarówno z punktu widzenia technicznego jak też estetycznego.
- Słój roczny
- (przyrost roczny) warstwa drewna przyrastająca w ciągu roku. W warunkach polskich drewno nie przyrasta poza sezonem wegetacyjnym, dlatego cały przyrost roczny dzieli się na drewno wczesne (wiosenne) i późne (letnie). U wielu drzew rosnących w warunkach tropikalnych spotykany jest podział słoja na porę deszczową i suchą. W niektórych rejonach świata drewno przyrasta cały czas jednakowo i nie wykształca słojów rocznych lub wykształca tylko częściowo (słabe słoje w niektórych latach).
- Twardość
- jest to opór, jaki stawia materiał ciałom wciskanym w jego powierzchnię. W ramach ćwiczeń twardość można określać na postawie prób zarysowania paznokciem lub nacięcia nożem.
- Twardziel
- wewnętrzna strefa pnia, która nie zawiera żywych komórek i która w wyniku wytworzenia wcistek w naczyniach (u drzew liściastych) lub zamknięcia jamek (u drzew iglastych), nie spełnia funkcji fizjologicznych i nie przewodzi wody.
- Włókna drzewne
- trzeci istotny element anatomicznej budowy drewna w postaci wydłużonych ostro zakończonych komórek, będących budulcem drewna liściastego. Wypełniają one od 35 do 65% objętości drewna. Średnica włókien wynosi 0,02-0,05 mm. Włókna drzewne mają duży wpływ na twardość i właściwości mechaniczne drewna.
Pogoda
Odwiedź Łysy Młyn!
Słowa kluczowe
