Występuje niemal w całej Europie, poza północą Skandynawii. Rośnie na ternie całej Polski, nawet do 1000 m n.p.m. Nie jest gatunkiem szczególnie wymagającym jeśli chodzi o warunki glebowe, poza nietolerancją gleb zbyt podmokłych. Najlepiej rośnie jednak na glebach żyźniejszych, najczęściej jako podszyt w drzewostanach liściastych. Występuje również w zaroślach śródpolnych, zaroślach nadwodnych oraz na suchych stokach. Może rosnąć w cieniu, jednak słabo wtedy owocuje. Tak jak większość owocujących krzewów leśnych jest ceniony jako domieszka biocenotyczna, ponieważ jego owoce - orzechy, stanowią pokarm dla ssaków leśnych.
Krzew ten dorasta do ok. 5 metrów wysokości, czasem nawet rozrasta się do rozmiarów kilkumetrowego drzewa. Żyje około 60-80 lat. Drewno leszczynowe jest miękkie i nietrwałe, używane jako węgiel rysunkowy. Leszczynowe pręty, cenione za swą giętkość, używane były kiedyś na wędki.
Największym pożytkiem z leszczyny są jej owoce, zwane potocznie orzechami laskowymi, zwierają dużo magnezu, fosforu, wapna i żelaza.
Leszczyna jest również krzewem ozdobnym, jej liczne odmiany są chętnie sadzone w przydomowych ogródkach. Poniżej na fotografiach przedstawiona została odmiana Contorta, która posiadan charakterystycznie poskręcane pędy i pofalowane liście, jest także dużo mniejsza, bo dorosły okaz osiąga najwyżej 1,5 metra wysokości.
Drewno leszczyny jest jasnobrunatne, niekiedy o czerwonawej barwie, bez twardzieli, łupliwe i niezbyt twarde.
Krzew | Duży krzew o wielu pniach i odroślach, dorasta do 5 metrów |
Liście | Pojedyncze, chropowate w dotyku, okrągłe z zaostrzonym końcem. |
Owoce | Orzech z twardą brązową skorupką, jadalny, zwany potocznie orzechem laskowym. |
|
|||
Liście leszczyny są pojedyncze, duże do 10 cm, delikatnie owłosione. W kształcie owalne, ostro zakończone na szczycie. Na jesień przebarwiają się na żółto i opadają na zimę. Krzew kwitnie od lutego do kwietnia, wtedy to właśnie rozpoczyna się przedwiośnie. Najbardziej charakterystyczne dla leszczyny są kwiatostany męskie tzw. kotki, zwisające w dół z gałęzi. Kwiaty żeńskie są niepozorne, ukryte w w pączkach.
Owocem leszczyny są orzeszki zamknięte w twardej, brązowej łupince. Dojrzewają w sierpniu i wrześniu i zebrane są w grupki po 3-4 obok siebie. Okryte są charakterystyczną postrzępioną okrywą. Osiągają wielkość do ok. 2,5 cm. Są przysmakiem wielu zwierząt leśnych oraz wykorzystywane w przemyśle spożywczym pod nazwą handlową - orzechy laskowe.
Fotografie pochodzą z serwisu Wikipedia, chyba że zaznaczono inaczej. Informacje zawarte na stronie pochodzą z: Krzewy polskich lasów – Wojciech Gil, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski – Władysław Matuszkiewicz, Rośliny polskie – Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Słownik botaniczny – Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski, serwis Wikipedia.