Leszczyna pospolita

Leszczyna pospolita (Corylus avellana L.)

Charakterystyka, występowanie, wymagania, zastosowanie

Występuje niemal w całej Europie, poza północą Skandynawii. Rośnie na ternie całej Polski, nawet do 1000 m n.p.m. Nie jest gatunkiem szczególnie wymagającym jeśli chodzi o warunki glebowe, poza nietolerancją gleb zbyt podmokłych. Najlepiej rośnie jednak na glebach żyźniejszych, najczęściej jako podszyt w drzewostanach liściastych. Występuje również w zaroślach śródpolnych, zaroślach nadwodnych oraz na suchych stokach. Może rosnąć w cieniu, jednak słabo wtedy owocuje. Tak jak większość owocujących krzewów leśnych jest ceniony jako domieszka biocenotyczna, ponieważ jego owoce - orzechy, stanowią pokarm dla ssaków leśnych.

Krzew ten dorasta do ok. 5 metrów wysokości, czasem nawet rozrasta się do rozmiarów kilkumetrowego drzewa. Żyje około 60-80 lat. Drewno leszczynowe jest miękkie i nietrwałe, używane jako węgiel rysunkowy. Leszczynowe pręty, cenione za swą giętkość, używane były kiedyś na wędki.

Największym pożytkiem z leszczyny są jej owoce, zwane potocznie orzechami laskowymi, zwierają dużo magnezu, fosforu, wapna i żelaza.

Leszczyna jest również krzewem ozdobnym, jej liczne odmiany są chętnie sadzone w przydomowych ogródkach. Poniżej na fotografiach przedstawiona została odmiana Contorta, która posiadan charakterystycznie poskręcane pędy i pofalowane liście, jest także dużo mniejsza, bo dorosły okaz osiąga najwyżej 1,5 metra wysokości.

Drewno leszczyny jest jasnobrunatne, niekiedy o czerwonawej barwie, bez twardzieli, łupliwe i niezbyt twarde.

Leszczyna pospolita - ilustracja (autor: Otto Wilhelm Thomé, źródło: Wikipedia, licencja: domena publiczna)

Krzew Duży krzew o wielu pniach i odroślach, dorasta do 5 metrów
Liście Pojedyncze, chropowate w dotyku, okrągłe z zaostrzonym końcem.
Owoce Orzech z twardą brązową skorupką, jadalny, zwany potocznie orzechem laskowym.
Leszczyna pospolita - krzew (autor: MPF, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0) Leszczyna pospolita - krzew (autor: Naturenet, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0)
Leszczyna pospolita - krzew zimą (źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0)

Leszczyna pospolita - kora (autor: Sten Porse, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0)

Leszczyna pospolita - odmiana ozdobna

Leszczyna pospolita - odmiana ozdobna (autor: Farbenfreude, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0) Leszczyna pospolita - odmiana ozdobna (autor: Malcolm Gin, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0)

Liście i kwiaty

Liście leszczyny są pojedyncze, duże do 10 cm, delikatnie owłosione. W kształcie owalne, ostro zakończone na szczycie. Na jesień przebarwiają się na żółto i opadają na zimę. Krzew kwitnie od lutego do kwietnia, wtedy to właśnie rozpoczyna się przedwiośnie. Najbardziej charakterystyczne dla leszczyny są kwiatostany męskie tzw. kotki, zwisające w dół z gałęzi. Kwiaty żeńskie są niepozorne, ukryte w w pączkach.

Leszczyna pospolita - liście (autor: Glenn, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0) Leszczyna pospolita - liście (autor: Willow, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0)
Leszczyna pospolita - kwiaty (autor: H. Zell, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0) Leszczyna pospolita - kwiaty męskie i żeńskie (autor: Antti Bilund, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0) Leszczyna pospolita - kwiaty męskie (autor: Beentree, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0)

Owoce

Owocem leszczyny są orzeszki zamknięte w twardej, brązowej łupince. Dojrzewają w sierpniu i wrześniu i zebrane są w grupki po 3-4 obok siebie. Okryte są charakterystyczną postrzępioną okrywą. Osiągają wielkość do ok. 2,5 cm. Są przysmakiem wielu zwierząt leśnych oraz wykorzystywane w przemyśle spożywczym pod nazwą handlową - orzechy laskowe.

Leszczyna pospolita - owoce (autor: H. Zell, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0)

Leszczyna pospolita - owoce (autor: Vassil, źródło: Wikipedia, licencja: domena publiczna)

Leszczyna pospolita - owoce (autor: Fir0002, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0)

Fotografie pochodzą z serwisu Wikipedia, chyba że zaznaczono inaczej. Informacje zawarte na stronie pochodzą z: Krzewy polskich lasów – Wojciech Gil, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski – Władysław Matuszkiewicz, Rośliny polskie – Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Słownik botaniczny – Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski, serwis Wikipedia.

Pogoda
Odwiedź Łysy Młyn!
Wirtualna wycieczka po Łysym Młynie