Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.)

Charakterystyka, występowanie, wymagania, zastosowanie

Tworzy lasy mieszane oraz czyste bory sosnowe. W Polsce jest najpospolitszą z krajowych sosen, tworzy zespoły borów sosnowych (sośniny) (Pinetum) (jako gatunek dominujący), występuje również często w borach mieszanych. W lasach mieszanych zajmuje bardziej nasłonecznione i suchsze zbocza.

Toleruje różne gleby: piaszczyste, gliniaste, także podłoże zawierające łupki i granit, występuje także na torfowiskach. Jest odporna na mrozy i dobrze znosi susze, ale źle znosi zacienienie.

Na północnych krańcach zasięgu jest typowym gatunkiem niżowym, rośnie na wysokościach od poziomu morza do 1000 m n.p.m. Na południu jest drzewem górskim i rośnie na wysokościach 1200–2500 m n.p.m. W Tatrach rośnie pojedynczo lub w niewielkich grupach do wysokości 1580 m n.p.m.

Drewno sosny znajduje bardzo szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach gospodarki, budownictwie także jako materiał konstrukcyjny, w meblarstwie, stolarce budowlanej, wyposażaniu wnętrz i przemyśle celulozowym - papierniczym. Wykorzystuje się do produkcji różnego rodzaju tworzyw drewnopochodnych , a więc sklejki oraz płyt odpowiednio wiórowych, pilśniowych (porowatych, LDF, MDF i HDF) oraz OSB.

Drewno jest bogate w żywicę, którą w odległych stuleciach używano, m.in. do konserwowania statków i balsamowania zwłok. Podstawowe składniki żywicy, w postaci kalafonii i terpentyny, wykorzystywane są, m.in. w przemyśle farmaceutycznym, papiernictwie, wyrobie kosmetyków oraz w produkcji wyrobów lakierowych. Warto nadmienić, że bursztyn, zwany złotem północy, to nic innego jak skamieniała żywica sosen rosnących miliony lat temu.

Kora

Gałązki i górna część pnia pokryta jest czerwono-żółtą korą, łuszczącą się warstwami, natomiast dolna część pnia ma korę grubą, wielobocznie popękaną, wewnątrz czerwoną.

Szyszki

Szyszki ma osadzone pojedynczo lub po dwie, trzy, długości do 7 cm, niedojrzałe zielone, później brunatnieją i pękają uwalniając uskrzydlone nasiona; dojrzewają w 2 roku.

Nasiona

Nasiona drobne, czarne, owalne o długości 4-5 mm, umocowane na skrzydełku. Nasiona lekkie, łatwo unoszone przez wiatr.

Igły

Długość igieł od 4 do 10 cm, ciemnozielone, osadzone po dwie, ostro zakończone. Pozostają na gałęziach 3 lata.