Wysokie i bardzo okazałe drzewo liściaste o grubym pniu oraz gęstej, szerokiej koronie. Jest często sadzona w parkach, wzdłuż dróg, na osiedlach i przy kościołach. Lubi świeże i żyzne, piaszczysto-ilaste gleby, dobrze znosi zacienienie, jest najbardziej mrozoodporna ze wszystkich lip, ale też jak większość z nich atakowana przez liczne szkodniki i mało odporna na zanieczyszczenia powietrza.
Kwiaty lipy mają bardzo silny zapach, podoba on się nie tylko ludziom ale także pszczołom. Z kwiatów tego drzewa pszczoły wytwarzają bardzo dobry miód lipowy.
Drewno jest bardzo podatne na obróbkę skrawaniem, toczeniem i rzeźbieniem (m.in. Ołtarz Mariacki wykonany został przez Wita Stwosza z drewna lipowego). Może być stosowane do robót snycerskich, produkcji wełny drzewnej i zapałek, do suchej destylacji, szczególnie z przeznaczeniem na węgiel kreślarski. Może być używane do wyrobu niektórych instrumentów muzycznych czy do budowy uli.
W początkowym okresie osiedlania się ludów, drewno lipowe było wykorzystywane do budowy ówczesnych domów. Jedyną z przyczyn wyboru tego drewna na te cele, była właśnie jego miękkość, umożliwiająca obróbkę siekierami, toporami i piłami wykonanymi z kamieni, ponieważ nie znano wówczas jeszcze narzędzi metalowych. Z drewna lipowego wykonywano również osłonowe tarcze obronne, wzmacniane odpowiednio uplatanymi warstwami z łyka. Przeciętny pień drzewa lipowego o średnicy 35 cm dostarczał wówczas ok. 45 kg łyka, a to wystarczało na wykonanie ok. 12 mat.
Drzewo | 30-(35) m wysokości. |
Kora | Brunatnoszara, podłużnie, listewkowato spękana. Gęste bruzdy nie są zbyt głębokie. |
Liście | Niewielkie w kształcie sercowate, w kącikach nerwów od spodu liścia kępki pomarańczowo brązowych włosków. |
Owoce | Niewielkie okrągłe orzeszki, umieszczone po kilka na szypułkach. |
U młodych drzew zielonkawa i gładka, z czasem staje się (srebrzysto)szara do szarobrunatnej i pokryta gęstą siecią niezbyt głębokich, rozgałęziających się, podłużnych listewek.
Lipa posiada liście w kształcie serc, które z wierzchu są żywo zielone a pod spodem w kątach nerwów mają pęczki rudych włosów. Jesienią przyjmują piękny żółty kolor.
Owoce to okrągłe orzeszki okryte zdrewniałą skorupką o barwie brązowej. Ich cienka łupina dość łatwo daje się zgnieść w palcach.