Klon jawor (Acer pseudoplatanus L.)

Charakterystyka, występowanie, wymagania, zastosowanie

Jawor to nasz największy rodzimy klon i w ogóle jeden z największych przedstawicieli swojego rodzaju. Podobnie jak zdecydowana większość klonów posiada duże, dłoniasto klapowane liście, a jego owoce mają postać podwójnych skrzydlaków. Cechą wyróżniającą jawora na tle innych klonów jest jego charakterystyczna kora — tafelkowato spękana na odpadające poletka przypomina ona nieco korę platana. Znalazło to nawet odbicie w łacińskiej nazwie gatunkowej jawora — pseudoplatanus („fałszywy platan”).

Jawor stanowi jeden z ważnych składników tworzących górskie lasy w Polsce (zwłaszcza te wilgotne i cieniste), jest też dość często sadzony z powodu cennego drewna. Drzewo stosunkowo długowieczne, dość szybko rosnące. Osiąga wiek 250-350(500) lat.

Znajduje zastosowanie jako bardzo dobre drewno snycerskie. Wykorzystywane do wyrobu różnych przedmiotów użytkowych oraz w przemyśle zabawkarskim.

W meblarstwie bardzo cenione bywa drewno z zarośniętymi pączkami śpiącymi widocznymi na przekroju stycznym w postaci jakby pawiego oka; nosi ono nazwę „ptasie oczko”.Jest ono stosowane wyłącznie w meblarstwie artystycznym. Przydatne do wyrobu węgla drzewnego, cenione w lutnictwie m. in. Stradivarius  z drewna klonu zwyczajnego wykonywał dolne pokrywy swoich skrzypiec. Klon jest ceniony wśród gitarzystów, bowiem wykonuje się z niego topy gitar, podstrunnice czy gryfy.

Kora

Młoda kora klona jawora jest srebrzystoszara i gładka, miejscami pokryta czarnym, przypominającym sadzę nalotem. U dorosłych drzew jest charakterystycznie, tafelkowato spękana na odpadające poletka, przy czym zarówno kolor, jak i forma spękań są bardzo zmienne.

Liście

Duże, dłoniaste liście, długości 10-20cm i mniej więcej takiej samej szerokości, ciemnozielone (pod spodem szarozielone), matowe, delikatnie owłosione tylko w kątach nerwów na spodzie.

Owoce

Owoce jawora to podwójne skrzydlaki z bardzo wypukłymi, prawie kulistymi orzeszkami i skrzydełkami.

Przekrój podłużny pnia